Notified Body no. 2683

Designated Body

Home | About us | Our services | Training | News | Blog | Contact

Impartiality policy | Quality policy | Security policy | Informer

Zgodnie z art. 25 cb ust 6 pkt 5 ustawy o transporcie kolejowym jednostka notyfikowana / wyznaczona w procesie weryfikacji WE podsystemu musi sprawdzić czy urządzenia typu zostały włączone w podsystem zgodnie z zapisami ustawy. Co to dokładnie znaczy?

Oznacza to , że jednostka w toku swoich działań ocenia czy wszystkie urządzenia zabudowane w podsystemie lub projektowane do zabudowy, tzw. „urządzenia typu” , posiadają aktualne świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu, wystawione przez właściwy organ, czyli Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Urządzenia typu to takie urządzenia (również budowle oraz pojazdy), które zostały zdefiniowane w Rozporządzeniu w sprawie dopuszczania do eksploatacji urządzeń typu, tzw. rozporządzenie 720.

Dla podsystemu sterowanie są to:

a) stacyjne urządzenia sterowania ruchem kolejowym,

b) urządzenia sterowania rozrządem, w tym hamulca torowego,

c) urządzenia blokady liniowej,

d) systemy zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych,

e) urządzenia do wykrywania stanów awaryjnych pojazdów kolejowych podczas biegu pociągu oraz nieprawidłowości załadunku wagonów,

f) urządzenia kontroli niezajętości torów i rozjazdów:

– obwodów torowych,

– liczników osi,

g) urządzenia do przestawiania lub kontrolowania ruchomych elementów rozjazdu kolejowego,

h) sygnalizator kolejowy,

i) urządzenia łączności przewodowej i bezprzewodowej, w tym zapowiadawczej, strażnicowej i stacyjno-ruchowej, z wyjątkiem urządzeń cyfrowego systemu łączności radiowej (GSM-R),

j) urządzenia łączności bezprzewodowej, w tym pociągowej, manewrowej, drogowej i utrzymania, z wyjątkiem urządzeń cyfrowego systemu łączności radiowej (GSM-R),

k) rejestrator rozmów związanych z prowadzeniem ruchu kolejowego,

l) urządzenia oddziaływania tor – pojazd,

m) urządzenia kontroli prowadzenia pociągu,

n) system telewizji użytkowej przeznaczonej do prowadzenia ruchu kolejowego,

o) system zdalnego sterowania ruchem kolejowym.

Producent urządzenia typu, będący właścicielem świadectwa ma obowiązek wystawić właściwą deklarację zgodności z typem dla każdego egzemplarza urządzenia, które jest wprowadzane do obrotu, czyli instalowane na obiekcie kolejowym takim jak posterunek ruchu, szlak, czy przejazd kolejowy.

Deklaracje te są również przedmiotem sprawdzenia przez jednostkę wyznaczoną podczas weryfikacji podsystemu. Poza tymi dokumentami jednostka sprawdza czy urządzenia typu zostały właściwie odebrane i mogą bezpiecznie i niezawodnie pracować w podsystemie. Niby proste a jednak pojawiają się problemy. Nie mówimy tu o sytuacji co zrobić gdy na świadectwie wpisany jest inny producent niż faktyczny wytwórca danego egzemplarza wyrobu. O tym może innym razem.

W tym artykule będziemy mówić o zastosowanych nazwach urządzeń w rozporządzeniu 720. Np. mowa o „sygnalizatorze kolejowym”.

Co to jest sygnalizator kolejowy?

Zgodnie z instrukcją PKP PLK S.A. Ie-117, dla przykładu standardowe sygnalizatory kolejowe świetlne (wysokie) składają się z latarni sygnałowej z tabliczką opisową, masztu z podstawą oraz opcjonalnie z wysięgnika, drabiny z koszem ochronnym (…) oraz fundamentu.

Jeśli więc wykonawca podsystemu strukturalnego sterowanie, czyli potocznie ujmując wykonawca  srki zabudowuje sygnalizatory w ramach budowy stacji czy szlaku, powinien zamówić u producentów kompletny sygnalizator z wystawioną deklaracją zgodności z typem na ten sygnalizator.

Jeśli jednak, zamawia on u różnych producentów poszczególne elementy sygnalizatora: latarnię sygnałową u jednego, maszty u drugiego, a fundamenty u trzeciego dostawcy wówczas nie będzie w stanie uzyskać deklaracji zgodności z typem dla sygnalizatora kolejowego zgodnie z zapisami ustawy.

Co w takiej sytuacji uczynić?

Zgodnie ze stanowiskiem Prezesa UTK z lutego 2018 roku w przypadku „połączenia” wyrobów różnych producentów w jedno urządzenie typu, tu: sygnalizator kolejowy, złożony z latarni sygnałowej, masztu i fundamentu , należy zwrócić się do jednostki organizacyjnej (o której mowa w art. 22g ust. 9 ustawy) o ocenę i wystawienie certyfikatu zgodności z typem. Następnie na tej podstawie, wykonawca może wystawić deklarację zgodności z typem w oparciu o zapisy rozporządzenia 720.

Należy podkreślić, że nie jest poprawnym działanie polegające na zmianie nazwy urządzenia w deklaracji zgodności z typem na nazwę zgodną z rozporządzeniem 720, np. „sygnalizator kolejowy” w sytuacji kiedy świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu wystawione zostało na np. „latarnię sygnałową”. Latarnia sygnałowa nie jest tożsama z sygnalizatorem. Z punktu widzenia bezpieczeństwa dla ruchu kolejowego nie jest obojętne na jakim maszcie, na jakim fundamencie i jak umieszczona będzie latarnia sygnałowa. Wszystkie te elementy powinny wspólnie stanowić komplet.

Podobnie sytuacja może wyglądać dla pozostałych urządzeń, systemów, które były dopuszczane przed datą wejścia w życie Rozporządzenia w sprawie dopuszczenia do eksploatacji określonych rodzajów budowli, urządzeń i pojazdów kolejowych, tj przed rokiem 2014 i ich zakres podany na świadectwie dopuszczenia jest inny (węższy lub szerszy) niż wymaga tego rozporządzenie 720.

Przykładami mogą być elementy systemu zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych, takie jak napędy rogatkowe, drągi czy sygnalizatory TOP. Od chwili wejścia w życie ww. rozporządzenia, urządzeniem typu, na które wystawione ma być świadectwo dopuszczenia i deklaracja zgodności z typem jest „system zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych”.

Nie jest więc właściwym działaniem przekazywanie do oceny do jednostki niezależnych świadectw dopuszczeń i deklaracji zgodności z typem dla poszczególnych elementów tego systemu, nawet jeśli dokumenty te stanowiły by komplet z punktu widzenia zakresu zabudowanych urządzeń na danym przejeździe kolejowo-drogowym. W celu wykazania zgodności podsystemu z wymaganiami krajowymi jednostka wyznaczona musi otrzymać od wnioskodawcy, w tym przypadku, deklarację zgodności z typem na kompletny system zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych. Deklaracje zgodności z typem na poszczególne elementy systemu nie zastąpią tej deklaracji.